Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur? Gerekli Evraklar Neler?
Girişimcilik, birçok kişi için özgürlüğün ve başarının anahtarıdır. Ancak bu yolculuğa başlamadan önce doğru adımları atmak önemlidir. Hemen her iş kolunda girişimcilik için de resmi bir kuruluşa ihtiyaç duyulur. İşte, tam da burada şahıs şirketi kurma süreci devreye girer.
Şahıs şirketi, genellikle düşük maliyetli ve basit bir yapıya sahip olması nedeniyle küçük ölçekli girişimciler için idealdir. Ancak şahıs şirketi kurmak, belirli bir süreci ve belirli evrakları gerektirir.
Bu yazımızda, “Şahıs şirketi nasıl kurulur, gerekli evraklar nelerdir?” sorularını cevaplayacağız. Adım adım bir rehber sunarak şahıs şirketi kurma sürecini kolay ve anlaşılır biçimde anlatacağız. İster ilk kez bir iş kuruyor olun, isterseniz de işinizi genişletmek için yeni bir şirket kurmayı düşünüyor olun, bu rehber sizin için değerli bir kaynak olacaktır. Haydi, başlayalım!
Şahıs Şirketi Nedir?
Ticaret Şirketleri, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”)’nın 124.maddesinde düzenlenmiş olup, ilgili maddenin birinci fıkrası uyarınca ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.
Anılan maddenin ikinci fıkrası uyarınca ise, TTK’da, kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır.
TTK’nın 125. Maddesinin birinci fıkrası uyarınca, şahıs şirketleri de dahil olmak üzere ticaret şirketleri tüzel kişiliği haizdir. Peki, şahıs şirketi kaça ayrılır?
Şahıs Şirketi Türleri Nelerdir?
İşleyişlerine ve amaçlarına göre iki farklı şahıs şirketi türü vardır:
• Kollektif şirketler
• Komandit şirketler
Kollektif Şirketler
TTK’nın 211. maddesi uyarınca, kollektif şirket; ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla, iki ya da daha çok sayıda gerçek kişiler arasında kurulan ve ortaklarından hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklılarına karşı sınırlanmamış olan şirkettir.
Komandit Şirketler
TTK’nın 304. Maddesi uyarınca,ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan, şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak veya ortakların sorumluluğu belirli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirket komandit şirkettir.
Sorumluluğu sınırlı olmayan ortaklara komandite, sorumluluğu sınırlı olanlara komanditer denir.
Komandite ortakların gerçek kişi olmaları gerekir. Tüzel kişiler ancak komanditer ortak olabilirler.
Şahıs Şirketi Vergi Oranları
Şahıs şirketleri, gelir vergisi mükellefi olmaları nedeniyle bazen dezavantajlı bir konumda olabilirler. Bunun nedeni vergi dilimlerinin oldukça değişken olması ve %15 ile %40 arasında değişen bir kademeli vergilendirme sistemine tabi olmalarıdır. Dahası zaman zaman yasal düzenlemelerle bu oranlar artırılabilir veya azaltılabilir. Başka bir deyişle şirketin cirosu ne kadar yüksekse vergi dilimindeki bu aralık da o kadar genişleyebilir ya da daralabilir.
Şahıs şirketlerindeki gelir dilimine göre değişen vergi oranı şu şekildedir:
| 110.000 TL'ye kadar | 15% |
| 230.000 TL'nin 110.000 TL'si için 16.500 TL, fazlası | 20% |
| 580.000 TL'nin 230.000 TL'si için 40.500 TL, fazlası | 27% |
| 3.000.000 TL'nin 580.000 TL'si için 135.000 TL, fazlası | 35% |
| 3.000.000 TL'den fazlasının 3.000.000 TL'si için 982.000 TL, fazlası | 40% |
Güncel vergi oranlarını öğrenmek için Resmi Gazete takip edilebilir.
Şahıs Şirketi Vergisi Nedir?
Şahıs şirketleri; gelir-geçici vergi, damga vergisi, katma değer vergisi (KDV) ve stopaj olmak üzere dört ayrı vergi türünü beyan etmek ve ödemekle yükümlüdür.
Damga vergisi otomatik olarak diğer vergilere eklenirken KDV aylık olarak beyan edilir ve satın alma ile satışlar arasındaki farka bağlı olarak ödenir veya iade edilir. Stopaj vergisi ise aylık veya üç aylık dönemlerde peşin olarak ödenir ve muhtasar beyanname ile beyan edilir. İşçi sayısına bağlı olarak 10'dan fazla çalışanı olan şirketler aylık, daha az çalışanı olan şirketler ise üç ayda bir vergi düzenlemesi yapmak zorundadır.
Kâr miktarına bağlı olarak değişiklik gösteren ve her yıl 25 Mart tarihine kadar beyan edilmesi gereken temel vergi, gelir vergisidir. Bu vergi mart-temmuz ayları arasında iki taksitte ödenir. Geçici vergiler ise şubat, mayıs, ağustos ve kasım aylarında gelir geçici beyannamesi ile ödenir. Yani üç ayda bir hesaplanan vergiler, yıllık gelir vergisinden düşülebilir. Damga vergileri ise her ay düzenli olarak ödenir.
Şahıs Şirketi Unvanı Nasıl Olur?
TTK’nın 42. Maddesi uyarınca, kollektif şirketin ticaret unvanı, bütün ortakların veya ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek bir ibareyi içerir.
Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ticaret unvanı, komandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek bir ibareyi içerir. Bu şirketlerin ticaret unvanlarında komanditer ortakların adları ve soyadları veya ticaret unvanları bulunamaz.
Şahıs Şirketi Yıllık Ciro Limiti Kaç TL?
2024 yılı itibarıyla şahıs şirketi ciro limiti; alış işlemleri için 890.000 ₺, satış işlemleri için ise 1.270.000 ₺ olarak belirlenmiştir.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?
Şahıs şirketi açmak için ilk olarak vergi dairesine başvurulması gerekir. Günümüzde e-Devlet ve MERSİS sayesinde bu başvuru süreci online olarak da gerçekleştirilebilir.
Gerekli belgeleri hazırlayıp ister fiziksel, isterseniz dijital yollarla başvuru formunu doldurmanız gerekir. Bu başvurudan sonra görevliler formda belirttiğiniz iş yeri adresinize gelerek kontrolleri gerçekleştirir. Kontrol sonrasında işletmeniz resmi olarak açılır.
Şahıs şirketi açmak için gereken belgeler:
• TC kimlik kartı ve fotokopisi
• Vesikalık fotoğraf
• Ticari faaliyet gerçekleştirilecek yerin tapusu ya da kira kontratı
• e-Devlet / MERSİS üzerinden doldurulacak başvuru formu
• Noter onaylı imza beyannamesi
e-Devlet üzerinden şahıs şirketi kurma süreci ise şu şekilde ilerler:
• e-Devlet giriş bilgileri ile interaktif vergi dairesine giriş yapılır.
• Açılan ekranda sol taraftaki menüden “İşlemler” sekmesi, ardından “Sicil bildirimleri” ve son olarak da “İşe başlama bildirimleri” hanelerine tıklanır.
• Açılan ekranda çıkan, iş yeri ve faaliyet alanı hakkında beş adımdan oluşan dijital form doldurulur.
Bu işlemlerin ardından telefonunuza yoklama tarihini bildiren bilgilendirme mesajı gelecektir. Memurların yapacağı kontrolün ardından şahıs şirketi kurulum işleminiz tamamlanır.
Şahıs Şirketi Açma Maliyeti Ne Kadar?
Diğer şirket türlerine kıyasla maliyetler oldukça düşük olsa da değişen noter ücretleri ve damga vergileri nedeniyle her yıl değişiklik gösterir. Dolayısıyla güncel şahıs şirketi açma maliyetini açılış sırasında öğrenebilirsiniz.
Şahıs Şirketi Açtıktan Sonra Ne Yapmalısınız?
Şahıs şirketi açtıktan sonra şirketinizin faaliyet alanı doğrultusunda Esnaf Sicil Gazetesi ya da Ticaret Sicil Gazetesi’nde kuruluş ilanı yayımlamanız gerekir. Benzer şekilde faaliyet alanınız doğrultusunda esnaf odası ya da ticaret odasına üyelik yaptırmalısınız. İşlerinizi kolaylaştırması adına Gelir İdaresi’nin mükelleflere elektronik fatura kullanımını zorunlu hâle getirmesi nedeniyle e-fatura ya da e-arşiv başvurusu da yapmanızı öneririz.
Şahıs Şirketi Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Şahıs şirketi kurmak bazı yönlerden avantajlı, bazı yönlerden ise dezavantajlıdır. Avantajları arasında düşük maliyetli olması, diğer şirket türlerine göre muhasebe giderlerinin daha az olması, kuruluş ve kapatma işlemlerinin bir günde gerçekleştirilebilmesi, başka şirket statüsüne kolayca geçirilebilmesi ve kâr marjının düşük olması hâlinde vergi diliminin de düşük olmasını gösterebiliriz.
Dezavantaj olarak ise şirket itibarının diğer şirket türlerine göre zayıf olmasını, kademeli vergi sistemi nedeniyle kazancın bir anda artması hâlinde vergi diliminin beklenmedik düzeye çıkabilmesini ve şirket borçlarından; kollektif şirketlerde bütün ortakların, komandit şirketlerde ise komandite ortakların, tüm mal varlıklarıyla sorumlu kabul edilmesini gösterebiliriz.
Güncel vergi dilimleri hakkında bilgi almak ve vergi dilimlerinin nasıl hesaplandığını öğrenmek için “2024 Vergi Dilimleri – Vergi Dilimleri Nasıl Hesaplanır?” yazımızı okuyabilirsiniz.
