Dolar Neden Yükselir? Dövizin Değer Kazanması ya da Kaybetmesinde Neler Etkilidir?
Dünyada pek çok ülke ve buna bağlı olarak her ülkenin ya da bölgenin kendine ait bir para birimi var. Bazı ülkeler, sadece kendi bölgelerine ait para birimini kullanırken bazıları da ortak para birimlerini kullanmayı tercih ediyor. Tabii ki her para biriminin de başka ülkelerin para birimine göre değeri değişiyor. İşte, bu değişikliği de döviz kuru deniyor.
Örneğin Türk lirası ile ABD doları almak istiyorsun. Bu durumda güncel dolar kuruna göre elindeki Türk lirasını, ABD doları ile karşılaştırarak alacağın tutarı bulabilirsin. Yani ne kadar alabileceğini bulmak için döviz kurundaki değişimler, belirleyici nokta. Çünkü döviz kurundaki değer değişiminden kaynaklı ABD dolarının Türk lirasına göre değeri değişkenlik gösterir.
Tabii ki para birimleri arasındaki bu değerler ise farklı nedenlerden dolayı değişebilir. Bu nedenle döviz alma ihtiyacın olduğu durumlarda döviz kurlarını takip etmende fayda var. Peki, döviz kurunda yaşanan bu dalgalanmalar neden olur? O halde gel, bu sorunun cevabını verebilmek için para birimlerinin değerini artıran veya azaltan nedenleri daha detaylı inceleyelim.
Döviz Neden Yükselir, Neden Düşer?
Bir ülkenin para biriminden farklı olan diğer para birimlerini döviz olarak adlandırmak mümkün. Örneğin ülkemiz için ABD doları, İngiliz sterlini, euro gibi para birimleri başlıca dövizler arasında.
Tüm bu dövizlerin ise biliyoruz ki son yıllarda Türk Lirası karşısında değeri oldukça arttı. Durum böyle olunca da “Döviz neden yükselir?” konusunu merak etmek kaçınılmaz.
Ancak döviz kurundaki bu değişim, sadece tek bir nedenden kaynaklı değil. Para birimlerinin değerini etkileyen pek çok sebep var. Ekonomik ilişkiler, krizler, enflasyon, beklentiler ise bu sebeplerden bazıları. Genel olarak döviz kurunda yaşanan dalgalanmaların nedenlerini ise şu şekilde özetlemek mümkün:
⦁ Enflasyon:Yüksek enflasyon ülkenin para biriminin değer kaybetmesine ve buna bağlı olarak döviz kurunda artışa sebep olabilir.
⦁ Faiz oranları: Enflasyon oranına bağlı olarak yükselen faiz oranları ve para birimlerinin kullanıldığı ülkelerdeki enflasyon farkları, para birimlerinin birbirlerine göre değer kazanmalarında veya kaybetmelerinde önemli etkenlerden biridir.
⦁ Uluslararası ilişkiler: Ülkeler arasındaki ilişkiler, para birimlerinin değerlerini etkiler. Buna bağlı olarak para birimleri değer kaybedebilir ya da kazanabilir.
⦁ Siyasi ve ekonomik olaylar: Hem global alanda hem de ülkede yaşanan siyasi ve ekonomik olaylar da döviz kurlarını etkiler. Örneğin bir ülkede yaşanan siyasi bir kriz, para biriminin değer kaybetmesine ve dövizin artmasına sebep olabilir.
⦁ Cari açık: Bir ülkenin dışarıdan aldığı mal ve hizmetin bedelinin, içerden aldığı mal ve hizmetten daha fazla olması sonucu cari açık ortaya çıkar. Cari açığın artması halinde de ülkenin dış borçları artar. Bu da para biriminin değer kaybetmesine sebep olabilir. Cari açık azaldığı takdirde ülkenin para birimi, döviz karşısında değer kazanır.
⦁ Ülkenin kredi notu: Her ülkenin kredi notu, uluslararası kredi derecelendirme kurumları tarafından çıkarılır. Kuruluşların notları ise genel olarak “Yatırım yapılabilir.” ve “Spekülatif” olarak ayrılıyor. Eğer bir ülkenin kredi notu “Spekülatif” sınıfında yer alırsa bu durum, ülkenin yatırım potansiyelini düşürür ve para birimin değer kaybetmesine neden olur.
⦁ Arz - talep dengesi: Döviz kurlarındaki değişimin temel sebeplerinden bir diğeri de arz ve talep dengesidir. Çünkü eğer bir ülkenin para birimine talep yüksekse ve arz sınırlıysa para biriminin değeri artar. Tam tersi bir durum söz konusu ise para biriminin değeri düşer.
Dolar Kuru Neden Yükseliyor?
Yukarıda sıraladığımız tüm bu nedenlere bağlı olarak ülkenin para birimi değer kaybedebilir veya kazanabilir. Nedenlerden de anlaşıldığı gibi bir ülkenin diğer para birimleri karşısında değer kazanması veya zayıflaması ülke ekonomisinin genel durumu ile yakından ilişkilidir. Yani doların yükselmesi de yukarıda sıraladığımız nedenler ile bağlantılı diyebiliriz.
Ancak buna ek olarak “Dolar neden yükselir?” sorusuna cevap vermek için FED kararlarını da dikkate almak oldukça önemli. “Peki, FED nedir?” diyorsan da şimdi, doların global bazda değerini etkileyen bu kurumu yakından tanıyalım.
FED Nedir? Dolar Kurunu Nasıl Etkiler?
Açılımı Federal Reserve System olan FED, Amerika Birleşik Devletleri’ne özel Merkez Bankası olarak tanımlanabilir. Genel olarak bu kurumun amacı ise ABD ekonomisinin etkin işleyişini yürütmektir. Bu amaç doğrultusunda Amerika Birleşik Devletleri’nin para politikası ile ilgili tüm kararlar FED aracılığıyla verilir.
Ancak FED’in uyguladığı para politikaları ve aldığı faiz kararları, sadece Amerika Birleşik Devletleri’ni değil, farklı ülkelerin ekonomilerini de etkiler. Bunun temel sebebi ise tüm dövizlerin dolara endeklenmesinden ve doların küresel piyasada en çok işlem gören para birimi olmasından kaynaklı. Bu nedenle dolar kurundaki değişimin nedenlerini incelerken yukarıdaki sıraladığımız nedenler dışında FED kararlarına da bakmakta fayda var.
Dolar sadece Türkiye'de mi yükseliyor?
“Dolar kuru neden yükseliyor?” sorusuna cevap bulmak için tabii ki her ülkenin kendi ekonomik konjonktürünü incelemesi şart. Bu nedenle Türk lirası karşısında doların günden güne değer kazanması da Türkiye’nin ekonomik durumuyla yakından ilişkili.
Enflasyon, faiz oranları, sanayi üretimi, işsizlik ve ödemeler dengesi gibi verilerin iyileşmesi ve Türkiye’nin ekonomi yönetiminin yabancı yatırımcıya güven vermesi Türk lirasının değer kazanmasına yardımcı olacak adımlar olarak sıralanabilir. Bu adımlar ile dolar ve diğer para birimlerinin Türk lirasına karşısındaki yükselişine karşı önlem alınabilir.
Ancak tabii ki doların yükselmesi, sadece Türkiye özelinde bir durum değil. Başka ülkelerin ekonomilerinde yaşanan gelişmeler, para birimlerin değerini etkileyeceği için ABD doları, ülkenin para birimi karşısında değer kazanabilir. Pek çok ülkenin para birimi karşısında ise ABD dolarının tarihsel olarak yükselişte olduğu izlenmiştir. Tabi bunun yanında ekonomik konjonktüre bağlı olarak doların da düşüş eğiliminde olduğu dönemlerin olduğu göz ardı edilmemelidir. “Peki, ABD doları dünyanın en değerli para birimi mi?” diye merak ediyorsan da aslında dolardan daha değerli para birimleri olduğunu söyleyelim. Bu para birimlerini keşfetmek için “Dünyanın En Değerli Para Birimi Nedir?” yazımızı okuyabilirsin.
Dolar Kuru Nasıl Takip Edilir?
Sonuç olarak dolar kuru hem küresel hem de yerel piyasadaki ekonomik gelişmelere göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle dolar alman gereken durumlarda kayıp yaşamamak için piyasa takibi oldukça önemli. Bu takibi pratik bir şekilde nasıl yapabileceğini merak ediyorsan N Kolay her zaman yanında.
N Kolay ile döviz ve emtia piyasalarını canlı olarak takip edebilirsin. İstediğin döviz ve emtiayı listene ekleyerek gelişmelerden anında haberdar olabilirsin.
N Kolay ile Kolayca Dolar Al Sat
N Kolay, sadece takip değil, kolayca döviz yatırımı yapmanın da en kolay yolu.
N Kolay FX ile kolaylıkla döviz ve emtia işlemleri yapabilirsin. Hafta içi 5 gün 24 saat boyunca döviz ve kıymetli maden emtia piyasalarını eş zamanlı izleyebilir, güncel piyasa kurları ile anında işlem gerçekleştirebilirsin.
