Blockchain (blok zinciri) teknolojisi, kripto paralar, NFT, DeFi… Hayatına giren bu kavramlar aslında teknolojinin ne kadar da çok form değiştirdiğini gösteriyor. Hızla gelişen teknoloji artık insanlara uçsuz bucaksız, merkezi olmayan bir dünya sunuyor.
Web3 olarak da adlandırılan Web 3.0 kavramı da tam olarak burada karşına çıkıyor. O nedenle bu yazımızda “Web3 nedir?” sorusunu birçok yönden açıkladık.
Aynı zamanda semantic web olarak da bilinen Web 3.0, internetteki verilerin artificial intelligence (yapay zeka - AI) ve machine learning (makine öğrenimi) gibi veri teknolojileriyle işlenmesi ve kullanılmasını ifade eden bir terim.
Burada “Machine learning kavramı nedir?” diye soruyorsan “Machine Learning Ne Anlama Gelmektedir?” başlıklı yazımızı okuyarak konu hakkında bilgi edinebilirsin.
Kısaca Web 3.0; verilerin toplandığı, sınıflandırıldığı ve çeşitli amaçlar için kullanıldığı bir sistemdir. Web 3.0’ı internetin 3. nesli gibi düşünebilirsin.
Peki, 3. nesilden önceki dönemler neler ve bu dönemlerin özellikleri neler?
İnternet ve web teknolojilerinin gelişimine göre belirlenen zaman dilimlerini ifade eden web dönemleri 3 aşamadan oluşur. İnternet ve web teknolojileri hızlı bir şekilde geliştiği için evreler kısa süreli olur ve sıklıkla yenilenir. Bu dönemler:
Web 1.0; 1990’lı yılların ortalarında çıkan, internetin en eski sürümüdür.
Bu dönemde internet kullanıcıları sadece web sayfalarını görüntüleyebilirdi. Web sayfaları ise genellikle statik ve etkileşimsizdi. Sayfalarının tasarımı oldukça basit, çoğunlukla da metin ve resimlerden oluşurdu. Ayrıca pek çok web sitesi, bir firmanın veya kuruluşun resmi bir sitesi olarak kullanılırdı.
Web 1.0 kavramı, 2004 yılında yerini Web 2.0 teknolojilerine bıraktı.
Bu evre, web sayfalarının daha dinamik hale geldiği dönemdir. Bu dönemde internet kullanıcıları, web sayfaları aracılığıyla etkileşim kurabiliyorlardı.
Sosyal medya platformları ve bloglar gibi web uygulamaları da bu dönemde yaygın hale geldi. Üstelik Web 2.0 dönemi, yazılım dünyasına büyük katkı sağladı.
Hala Web 2.0 uygulamaları kullanılsa da 2010’lu yıllarının ortalarında Web 3.0 uygulamaları da kullanılmaya başlandı.
Web 3.0, internet kullanıcılarına dijital kimlik sunarak merkeziyetsiz ve birey odaklı bir internet ortamı yaratan dönemdir. Web 2.0 ile hayatımıza giren birçok kavram, Web 3.0 teknolojileri aracılığıyla farklı bir boyut kazandı.
Web sayfalarının içeriğinin daha akıllı hale geldiği, makine öğrenimi ve veri madenciliği gibi teknolojilerin kullanıldığı Web 3.0 döneminde, web sayfaları kullanıcıların ilgi alanlarına göre özelleştirilebilir oldu. Bu dönemde web uygulamaları, mobil cihazlar ve internete bağlı ev aletleri gibi cihazlar yoğun olarak kullanılmaya başlandı.
Günümüzde Web 3.0 dönemini yaşıyoruz. Web 3.0 dönemini daha ayrıntılı olarak tanımak için bu dönemde en çok kullanılan kavramları ele almak gerekir.
Web 3.0 döneminde en çok kullanılan kavramların başında bir veri tabanı yapısı olan blockchain ve yapay zeka gelir.
Çünkü bu iki kavram, Web 3.0 döneminde büyük gelişmeler ortaya çıkardı.
Yapay zeka (AI): Doğal dil işleme, ses ve görüntü tanıma, öğrenme ve düşünme gibi insan beyninin yaptığı işlemleri yapabilen bilgisayar teknolojisidir.
Diğer önemli kavramlar:
Bugüne kadar yaşanan önemli gelişmeler arasında:
Web 3.0, sunduğu avantajlar nedeniyle popülerdir:
Web 4.0 evresinin gelip gelmediği tartışmalı. Tam olarak başlamasa da bazı özellikleri kullanılmaya başlandı.
Web 4.0, fiziksel yaşamın sanal ortama taşındığı bir dönem olacak.
