Deepfake Nedir?

Teknolojinin gelişmesi sadece çeşitli imkanları hayatımızın bir parçası haline getirmekle sınırlı kalmıyor, bazı tehditleri de beraberinde getiriyor. Bu tehditlerden biri de deepfake.

Bir yapay zeka teknolojisi olan deepfake, en basit haliyle sosyal medya araçlarında karşılaştığımız bir teknoloji. Yüzünü ve sesini değiştiren filtreler ile eğlenceli videolar çektiysen gelişen bu teknolojiye aşinasın demektir. Ama tabii ki bu eğlenceli filtreler, yüz ve ses değiştirme teknolojisinin yalnızca küçük bir kısmı. Bu teknolojinin geldiği son nokta olan deepfake ise gözlerimize inanmamızı güçleştiren cinsten.

Mesela ünlü birine aslında hiç söylemediği şeyleri söyletmek ya da bulunmadığı ortamda göstermek, deepfake ile mümkün. Ne kadar olağanüstü görünse de bu teknoloji aynı zamanda bir tehlike. O halde, bu tehlikeyi daha yakından tanıyarak “Deepfake nasıl yapılır?” ve yanlış görüntüleri çözümlemek için “Deepfake nasıl tespit edilir?” sorularının cevaplarını öğrenmenin zamanı geldi.

Deepfake Nasıl Yapılır?

Deepfake yapılarak bir insanın yüzü ve aynı şekilde sesi de başka bir görüntüye aktarılabilir. Bunun için önce bir hedef video belirlenir. Sonrasında bu videoya yerleştirilecek kişi ile ilgili video koleksiyonu oluşturulur. Bu iki video arasında geçişin sağlanması için deepfake teknolojisi, önce video koleksiyonundan kişinin hangi açılardan nasıl görüneceğini öğrenir. Öğrendikten sonra da bu kişiyi hedef videodaki kişiyle eşler. Böylece videoda var olan kişi yerine başka bir kişi aktarabilir.

Deepfake, bir yapay zeka teknolojisi olduğu için zamanla öğrenir ve gelişir. Mevcut veriler üzerinden eğitilen bu sistem, daha fazla ve farklı veriye maruz kalırsa o kadar gerçeğe benzeyen sahte görüntüler üretebilir.

Öğrenme sürecinde ise iki algoritmadan beslenir:

1. Üretici algoritma: Gerçek görüntülerin en iyi sahte kopyalarını üretmeye odaklanır.
2. Ayırt edici algoritma: Bir görüntüdeki sahte görünüm unsurlarını tespit eder.

Bu iki algoritma ne kadar çok veriye maruz kalırsa videonun adeta gerçekmiş gibi görünmesi için tahminlerde bulunarak görüntüyü tamamlar.

Deepfake teknolojisi genellikle Photoshop ile karıştırılsa da aralarında büyük fark vardır. Sosyal medyada kullanılan yüz değiştirme efektleri genelde kolayca fark edilir ve eğlence amaçlıdır. Ancak deepfake, derin öğrenme ile gerçeğe çok yakın görüntüler üreterek insanların haberi olmadan kullanılabilir.

Deepfake Nasıl Tespit Edilir?

Deepfake teknolojisi zamanla daha gerçekçi hale geliyor. Ancak bazı ipuçlarıyla tespit etmek mümkün:

• Ayrıntılar bulanık veya belirsiz mi görünüyor?
  Özellikle saç ve ciltte yumuşak geçişler, kaymalar olabilir.
• Aydınlatma doğal görünmüyor mu?
  Model videonun ışığı ile hedef videonun ışığı uyumsuz olabilir.
• Ses ve görüntü senkronize değil mi?
  Dudak hareketleri sesle tam uyumlu olmayabilir.
• İçeriğin kaynağı güvenilir mi?
  Videonun orijinal kaynağını kontrol etmek sahteciliği ortaya çıkarabilir.

Deepfake'in Tehlikeleri Neler?

Deepfake bazı alanlarda zararsız şekilde kullanılabilir (ör. müzelerde sanatsal amaçla). Ancak kötüye kullanıldığında büyük riskler taşır:

• İnsanların bulunmadığı ortamlarda gösterilmesi
• Söylemediği sözlerin ağızlarına yerleştirilmesi
• Görüntülü aramalarda taklit edilmesi
• Sesin taklit edilerek bankacılık işlemleri yapılması

Bu teknoloji yalnızca ünlüleri değil, herkesi hedef alabilir. Sadece birkaç fotoğraf ve video ile amatör deepfake üretmek mümkündür.

Kendimizi Deepfake'e Karşı Nasıl Koruyabiliriz?

Teknolojiyi tamamen yok saymak mümkün değil. Ancak bireysel ve toplumsal önlemler alınabilir:

• Kaynağı doğrulamadan hiçbir içeriğe inanmamak
• Güvenilir kanıtlar elde edene kadar beklemek
• Kişisel verileri internet ortamında dikkatli paylaşmak
• Güvenlik politikalarına dikkat etmek

Büyük teknoloji şirketleri deepfake tespiti için yapay zeka tabanlı araçlar geliştiriyor. Sosyal medya platformları da içeriklerin kaynağını doğrulama yönünde adımlar atıyor.

Daha fazla bilgi için Siber Güvenlik Nedir? yazısına göz atabilirsin.