Yatırım fonları; birden fazla yatırımcının kaynaklarını bir araya getirerek hisse senetleri, tahviller ve diğer menkul kıymetler gibi çeşitli finansal araçlar üzerinden topluca yatırım yapmasına olanak tanıyan fonlardır. Belli yatırım hedeflerine ulaşmayı amaçlayan profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetilen bu fonların işleyiş yapısına hakim olman ise daha akılcı yatırımlar yapmanı sağlar.
Yatırım fonlarının A’dan Z’ye bütün dinamiklerine yakından bakmak için rehberi okumaya devam edebilirsin.
Yatırım fonları, yapıları itibariyle birden çok yatırımcının çeşitli kaynaklarını bir araya getirerek çeşitli menkul kıymetlerden oluşan bir portföy satın alan yatırım araçlarıdır. Fon, yatırımcılar adına yatırım kararları alan profesyonel bir fon yöneticisi ya da yönetim ekibi tarafından kontrol edilir.
Yatırım fonları, yatırımcılardan getirmiş olduğu kaynakların çeşitli menkul kıymetlerden oluşan bir portföy satın alınması için kullanılması prensibine dayanır. Bu yatırımlardan elde edilen gelirler de temettü, faiz ya da sermaye kazancı biçiminde yatırımcılara dağıtılır.
N Kolay ile yatırım fonu almak çok kolay.
Eğer N Kolaylı değilsen;
⦁ Hemen N Kolay Mobil'i indirerek müşterimiz olabilirsin.
⦁ Bu işlem için T.C. kimlik kartın, NFC özelliği olan bir akıllı telefonun yeterlidir.
⦁ Görüntülü görüşme ile müşteri olma sürecin tamamlandıktan hemen sonra hesap açılış işlemlerin tamamlanır ve yatırım işlemlerine anında başlayabilirsin.
N Kolaylıysan da;
⦁ N Kolay Mobil uygulaması Yatırımlar menüsünden hemen kazanmaya başlayabilirsin.
Yatırım tercihine uygun fonu alıp N Kolay Mobil ile telefonundan yatırım işlemlerini yönetebilirsin. Üstelik ihtiyacın olduğunda yatırım fonlarını kolayca nakde çevirebilirsin.
Yatırım fonları, farklı yatırım hedefleri ve risk toleransına göre çeşitli türlere ayrılır. Yatırım fonlarının türlerini ve özelliklerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:
Para piyasası fonu; vadesine en fazla 184 gün kalmış, likiditesi yüksek para ve sermaye piyasası araçlarından oluşur. Portföyünün günlük olarak hesaplanan ağırlıklı ortalama vadesi en fazla 45 gündür. Bu yatırım fonunun başlıca hedefleri likidite ve güvenliktir.
Borsada işlem gören altın veya diğer kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırılan fonları kapsayan yatırım fonudur. Değerli madenlerin piyasa hareketlerinden faydalanmak isteyen yatırımcılara yöneliktir..
Likit fon, yatırımcılara birikimlerini enflasyon etkisinden mümkün olduğunca koruyarak artırabilme imkanı sağlayan bir fon türüdür. Çünkü bu fonun toplam portföy değerinin büyük kısmı, Hazine tarafından ihraç edilen tahvil ve bonolar ile özel sektör borçlanma araçlarından meydana gelir.
Yatırım konusunda önceliği hisse senetlerine veren, sermaye büyümesini hedefleyen yatırım türüdür. Hisse senedi yatırımı, yüksek risk içermesine rağmen uzun vadede yüksek getiri potansiyeline sahiptir.
Tahvil ve bono fonları, yatırımcıların devlet ya da özel sektör borçlanma araçlarına toplu olarak yatırım yapmalarını sağlayan fonlardır. Sabit getirili menkul kıymetlere yatırım yapan bu fonlar, faiz getirisi ile istikrarlı kazanç sağlar.
Karma fonlar, farklı yatırım araçlarını bir araya getirerek çeşitlendirilmiş bir portföy sunar. Bu yatırım fonunda farklı yatırım araçlarının kombinasyonu ile dengeli bir risk-getiri oranı hedeflenir.
Endeks fonları, bir piyasa endeksinin getirilerini izlemek için tasarlanmış yatırım fonlarıdır. Bu yatırım fonunda belli bir endeksin performansı izlenerek yatırımcılara yansıtılır. Endeks fonları, düşük yönetim maliyetleri ve uzun vadeli yatırım stratejileri ile dikkat çeker.
Serbest fonlar, sadece nitelikli yatırımcıların yatırım yapabildiği, yönetim stratejisi ve yatırım araçları konusunda herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan fon türüdür.
Değişken fonlar, portföy sınırlamaları itibarıyla diğer türlerden birine girmeyen fonları kapsar.
Portföyünün tamamı kira sertifikaları, katılım hesapları, ortaklık payları, altın ve diğer kıymetli madenler ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülen diğer faize dayalı olmayan para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlardır. Faiz kazancı aramayan, para ve sermaye piyasası araçları ile yatırımını değerlendirmek isteyen yatırımcılar için uygun bir yapı sunar.
Yatırım fonlarına tüm bankalar ve yatırım kuruluşları üzerinden kolaylıkla ulaşmak mümkün. Yapman gereken ise bir yatırım hesabı açmak. Yatırım hesabı açtıktan sonra fonlara ulaşabilir ve alım-satım yapabilirsin.
Fon almak için izlemen gereken adımları ise genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Adım: Yatırım Hedefini Belirle
Finansal hedeflerini, yatırım süreni ve risk toleransını doğru belirlemek bu konuda atacağın ilk adım.
2. Adım: Doğru Fonu Seç
Hedeflerin doğrultusunda şekillenen yatırım stratejisi ile uyumlu bir yatırım fonu seçerek yatırım yapma konusunda ikinci adımı atabilirsin.
3. Adım: Hesap Aç
Yatırım yapmak için finans tabanlı bir yatırım hesabına ihtiyacın olacak. Yatırım kuruluşları ve bankalar vasıtasıyla hesap açabilirsin.
4. Adım: Hesabını Fonla
Şimdi, sırada yatırım hesabını fonlamak var. Bunun için yatırım hesabına, yatırımına göre gerekli miktarda para transferini gerçekleştirebilirsin.
5. Adım: Fon Katılma Payı Satın Al
Tüm adımları tamamladığına göre artık yatırım yapmak için hazırsın. Yatırım fonunun katılma paylarını satın alarak yatırımını gerçekleştirebilirsin. Bunu toplu bir şekilde yapabileceğin gibi sistematik yatırım planlarını da kullanabilirsin.
Yatırım fonlarındaki getiriler, belli bir dönem boyunca fonun Net Varlık Değeri üzerindeki değişimi baz alınarak hesaplanır. Net Varlık Değeri (NAV), fondaki toplam varlıkların değerinden yükümlülüklerin çıkarılarak kalan değerin katılma payı sayısına bölünmesi yoluyla elde edilir.
Fondaki getiri çeşitleri ise aşağıda sıraladığımız şekildedir:
1. Toplam Getiri: Sermaye kazancı, temettü ve faizler bu getiri sınıfındadır.
2. Yıllıklandırılmış Getiri: Belli bir dönem boyunca sağlanan ortalama yıllık getiridir.
3. Getiri: Fon yatırımlarından elde edilen nihai gelirdir. NAV’ın yüzdesi biçiminde ifade edilir.
Yatırım fonu seçerken dikkat etmen gereken bazı önemli noktalar bulunur. Sonuçta birikimlerini değerlendirirken doğru adımlar atmak oldukça önemli. Yatırım fonu seçerken göz önünde bulundurman gereken noktalar şu şekilde:
Bir yatırım fonuna yatırım yaptığında risk aldığını unutmamalısın. Çünkü fon içerisindeki menkul kıymetlerin değeri artabileceği gibi düşebilir de. Ayrıca her yatırım fonunun risk seviyesi aynı değildir. Bu nedenle risk toleransını belirleyip buna uygun bir yatırım fonu seçmen, birikimlerini güvende tutman açısından oldukça önemli.
Yatırım yapmadan önce fonun geçmiş performansını incelemek sana daha bilinçli bir seçim yapma şansı tanır. Tabii ki geçmişte başarılı olmuş bir fonun gelecekte aynı performansı göstereceği garanti değil. Ancak uzun vadeli yatırım düşünüyorsan bu analiz oldukça faydalı olabilir. Karşılaştırma yaparak daha kapsamlı bir değerlendirme için Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) gibi araçları kullanabilirsin.
Fonu almadan önce gider oranlarını mutlaka araştır. Gider oranı, fonun yönetim masrafları ile alım-satım maliyetlerini içerir ve bu da getirini doğrudan etkileyebilir. Ancak gider oranı yüksek olan bir fon daha fazla getiri sağlayabilir. Çünkü gider oranı, alım-satım gibi nedenlerden dolayı değişebilir. Bir yatırım fonunda sık alım-satım yapıldığında gider oranı artar. Çünkü aktif alım-satım yapılan fonlarda gider oranı yüksek olabilir. Bu alım-satımlarla elde edilen kazanç sayesinde de giderler karşılanarak yüksek getiri elde edilebilir.
Yatırım fonları, sahip oldukları avantajlar ile yatırımcıların vazgeçilmez araçlarıdır. “Peki, yatırım fonlarının avantajları neler?” diye merak ediyorsan yatırım fonunun avantajlarını hemen sıralayalım:
Çeşitlendirme: Kaynakların bir araya getirilmesi ve yatırım fonlarının farklı menkul kıymetlere yatırım yapabilmeye olanak sunan yapıları, riskleri azaltan faktörlerdir.
Profesyonel Yönetim: Fonların yöneticileri, bilinçli yatırım kararları almak için gerekli uzmanlığa sahip kişilerden oluşur.
Likidite: Yatırım fonlarının katılma payları oldukça kolay biçimde alınıp satılabilen yapıdadır.
Uygun Fiyat: Yatırımcılar, diğer pek çok yatırım yöntemine kıyasla yatırım fonlarını çok küçük meblağlar ile almaya başlayabilir.
Kolaylık: Yatırım fonları idari görevleri kendiliğinden yerine getirir. Bu da yatırımcılar için işleri kolaylaştıran bir etmendir.
Elbette tüm ticari işlemlerde olduğu gibi yatırım fonlarının da avantajları kadar dezavantajları da bulunur. Bu dezavantajlar ise şu şekildedir:
Ücret ve Giderler: Yönetim ücretleri ile idari maliyetler gibi giderler, getirileri azaltabilecek seviyeye ulaşabilir.
Kontrol Eksikliği: Yatırımcılar, fonun yatırım kararlarında doğrudan söz sahibi değildir.
Piyasa Riski: Fondaki yatırımların değeri, piyasaların hareketliliğine göre dalgalanabilir ve bu da potansiyel riskler doğurabilir.
Performans Değişkenliği: Her yatırım fonu iyi performans göstermez. Bazı fonlar, yatırım öncesinde öngörülen ölçütlerin altında seyredebilir.
Yatırım fonlarının yönetiminde birkaç önemli faaliyet vardır. Bu faaliyetler şu şekilde sıralanabilir:
Varlık Dağılımı: Fon varlıklarının farklı yatırım türlerinde nasıl bir dağılıma sahip olacağına karar verilmelidir.
Menkul Kıymet Seçimi: Yatırımın yapılacağı belli menkul kıymetler seçilmelidir.
Performans İzleme: Yatırım performansları düzenli olarak değerlendirilmeli, takip edilmeli ve gerekli durumlarda ayarlamalar yapılmalıdır.
Risk Yönetimi: Fon portföyünün sahip olduğu potansiyel riskler belirlenmeli, takip edilerek hafifletilmelidir.
Uyumluluk: Fon yöneticileri yasal gerekliliklere ve yatırım politikalarına uygun çalışma prensiplerinin fonda sürdürülebilir olmasından sorumludur.
Yatırım fonlarının performanslarını değerlendirmek için bazı performans göstergelerine başvurulur. Bunlar alfa, beta, sharpe oranı, gider oranı ve r-kare şeklinde isimlendirilir:
Alfa: Fonun performansını kendi ölçütü doğrultusunda ölçerek fonun değer kazanıp kazanmadığını gösterir.
Beta: Fonu piyasa ile karşılaştırır ve volatilitesini gösterir.
Sharpe Oranı: Fondaki risk ayarlı getiri durumunu değerlendirir.
Gider Oranı: Fondaki varlıkların yüzde biçiminde yıllık ücretini nitelendirir.
R-Kare: Fon hareketlerinin ne kadarının mevcut ölçüt endekslerle açıklanabileceğini gösterir.
Sen de hemen N Kolaylı olarak yatırım tercihlerine ve risk yaklaşımına göre en uygun yatırım fonu alımını gerçekleştirebilirsin.
*Burada belirtilen bilgi ve yorumlar finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri esas alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel nitelikte olup mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle sadece burada yer alan bilgiler ile yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
