Günümüzde finansal işlemlerde sıkça karşılaştığımız terimlerden birisi de provizyondur. Bu terim, özellikle banka ve kredi kartı işlemlerinde sıkça karşımıza çıkar. İşlemin provizyonda olduğuna yönelik bilgi sağlayan mobil bankacılık uygulamaları, bu sürecin takip edilmesini de mümkün kılar. Ancak ödemenin provizyonda olduğuna ilk defa tanıklık eden müşteriler endişeye kapılabilir. Dolayısıyla “Provizyon ne demek?” veya “Bekleyen provizyon ne demek?” gibi sorular akla gelebilir.
Bu yazımızda, provizyon hakkında merak edilen bütün soruları ele aldık.
Provizyon, kredi kartı harcamalarında bankalar tarafından güvenlik amacıyla uygulanan bir ön onay süreci olarak tanımlanabilir. Bu süreç, hatalı POS işlemleri ya da çalıntı kredi kartı harcamaları gibi olumsuz durumlarda ödemelerin güvenli bir biçimde iade edilmesi için geliştirilmiştir.
Harcamalar kredi veya banka kartı aracılığıyla gerçekleştirildiğinde, yapılan harcama hesap ekstresine hemen yansımaz. Ödeme sırasında kullanılan sanal veya fiziksel POS cihazının bağlı olduğu bankaların prosedürleri uyarınca 1 ilâ 2 iş günü arasında bekletilir. İşlem süresinden hesap ekstresine yansıtılmasına kadar geçen bu süre ise provizyon sürecidir.
Provizyon sürecinde ödemeyi ileten banka, elektronik ortamda kontroller gerçekleştirir. Bu kontrollerin ardından şüpheli bir işleme rastlanmaması hâlinde ödemeyi onaylar ve yapılan harcama hesap dökümüne yansıtılır.
Bekleyen provizyon, bankaların tedbir amacıyla bir süre provizyonda beklettiği ödeme işlemlerinin mobil uygulamalarda görünen durumudur.
Banka hesap dökümü kontrol edilirken bir ödeme için “Bekleyen Provizyon” ibaresini görüldüğünde söz konusu işlemle ilgili bir sıkıntı olduğu düşünülmemelidir. Bu ifade güvenlik gerekçesiyle bekletilen ödemenin henüz alıcıya iletilmediği anlamına gelir.
Bekleyen provizyondaki meblağın iletim süreci, kullanılan POS cihazına göre farklılık gösterir. Ödeme sırasında kullanılan POS, ödeme yapılan kredi kartı ile aynı bankaya aitse provizyon işlemi 24 saat içinde tamamlanır. Fakat farklı bankalara ait POS cihazları ile işlem yapıldıysa provizyonun hesaba yansıtılması için 48 saat gerekebilir.
Bankaların, tedbir amacıyla bekletip gerekli kontrolleri sağladıktan sonra ödeme akışına onay verdikleri işlemler, provizyondaki işlem olarak nitelendirilir. Bu süreç 24 ilâ 48 saat arasında değişiklik gösterir.
Dolayısıyla provizyon süreçleri ödeme işlemlerinde güvenliğin tesisini sağlar. Ödemeleri güvende tutarak, provizyondaki işlemler aracılığıyla özellikle online alışverişleri daha güvenli bir hâle getirir. Sahtecilik gibi olumsuzlukların önüne geçilmesinde aktif rol oynar.
Provizyon hem alıcı hem de satıcı için bireysel olarak alabilecekleri güvenliğin ötesinde bir güven katmanı oluşturur. Kayıp veya çalıntı kart vakalarında kart sahibi tarafından gerçekleştirilmeyen harcamalar provizyondaki işlemler aracılığıyla kolayca tespit edilebilir.
Açık provizyon olarak görülen işlemler, finansal güvenlik bakımından önemlidir. Çünkü açık provizyon sürecinde hatalı ya da şüpheli işlemlerin tespiti gerçekleştirilebilir. Bankaların işlem güvenilirliği ve limit bilgileri gibi faktörleri kontrol ettiği bu süreçte; ilgili ödemeler açık provizyon veya bekleyen provizyon olarak nitelendirilen statüde kalır.
Bekleyen provizyondaki işlemler, belirli durumlarda iptal edilir. Fakat provizyon iptali için sunulan sebeplerin geçerli ve makul olması gerekir.
Provizyonda bekleyen işlemler, iş yerinin (alıcının) talebi doğrultusunda iptal edilebilir.
Provizyonda bekleyen işlem kart sahibi tarafından gerçekleştirilmemişse öncelikle bankaya harcama itirazı yapılmalıdır. Bu itiraz banka tarafından incelenip kabul edildiği takdirde bekleyen provizyon iptal edilebilir.
Örneğin kredi kartı çalınmış ve kart sahibinin bilgisi haricinde bazı harcamalar yapılmış olabilir. Böyle bir olumsuzlukla karşılaşılması durumunda banka ile acilen iletişime geçilip durum bildirilmelidir. Bu bildirimin ardından yapılan işlemlerin provizyon iptali talep edilebilir. Ancak her banka, provizyon iptali için farklı prosedürler uygular.
Bu sorunun cevabını oldukça basit bir şekilde verebiliriz: Evet, provizyonda bekleyen işlemler takip edilebilir. Bankalar, müşterileri için çevrim içi bankacılık hizmetleri sürecinde bu işlemleri takip etme olanağı sunar. Böylece kullanıcılar, hesaplarında provizyonda bekleyen işlem olup olmadığını kolayca görebilir ve durumu takip edebilir.
Provizyondaki işlemlerin takibini yapmak için kullanılan bankanın mobil uygulamasını indirmek veya internet bankacılığı hizmetini kullanmak gerekir. Ardından görüntülenecek ekstre üzerinde bütün harcamaları ve provizyonda bekleyen işlemleri takip etmek mümkün. Bunların yanı sıra yapılan bir harcamanın hâlâ provizyonda olup olmadığını öğrenmek için bankanın müşteri hizmetlerine de ulaşılabilir.
Provizyon ile ilgili soruları cevapladık. Peki, provizyon konusunu da kapsayan finansal okuryazarlık konusunda ne kadar bilgilisiniz? Finansal okuryazarlık, kişilerin maddi durumlarını anlayarak para yönetimi becerilerinin geliştirilmesi misyonu taşır. O halde, finansal okuryazarlığın sunacağı bazı katkılara değinelim:
Finansal okuryazarlık sayesinde mali durumunuz hakkında daha bilinçli kararlar alarak farklı finansal ürün ve hizmetlere dair riskleri anlayabilirsiniz.
Finansal okuryazarlık ile mali hedeflerinizi daha gerçekçi biçimde belirleyebilir, onlara ulaşma konusunda adımlar atabilirsiniz. Etkili bir bütçe planlaması yapmanız tasarruflarınızı artıracağı gibi borçlarınızı azaltma konusunda da size destek olacaktır.
Gelirinizi doğru biçimde yönetebildiğiniz, harcamalarınızı kontrol altında tutarak borçlarınızı düzene koyduğunuz stratejiler geliştirmek için finansal okuryazarlık düzeyinizi artırmanız gerekir.
Finansal kararlarınızı daha bilinçli şekilde değerlendirebilirsiniz. Yatırım seçeneklerinizi analiz ederek riskleri yönetebilir, geleceğe yönelik kararları daha yetkin biçimde alabilirsiniz.
Finansal okuryazarlık düzeyi yüksek olan bireyler, paralarını etkin biçimde yönetmek için diğer kişilere kıyasla daha donanımlıdır. Bu nedenle finansal geleceklerini daha güvenilir biçimde inşa edebilirler.
Kısacası finansal okuryazarlık özellikle girişimcilerin sürdürülebilir finansal başarılar elde etmeleri, işlerini büyütmeleri için hayati öneme sahiptir. Bu konuda sen de şimdi bir adım atmak istersen N Kolay Blog finansal okuryazarlık yazıları seni bekliyor!
