Likit fon, kısa vadeli ve düşük riskli araçlara yatırım yapan bir fondur. Bu fon türünün öne çıkan özelliklerinden biri; genel olarak para piyasası enstrümanlarına, yani devlet tahvili, hazine bonosu, ters repo ve banka bonosu gibi kısa vadeli, güvenli yatırım araçlarına yönelmesi. Temel amacı, yatırımcısına risksiz ya da düşük riskli bir şekilde düzenli getiri sağlamanın yanı sıra anaparanın korunmasını garanti altına almak. Bu fonlar, nakde hızlı dönüşebilme özellikleriyle öne çıktığı için “likit” olarak adlandırılıyor.
Likit fonlar günlük getirilerle çalıştığından yatırımcının parası her gün değerlenmeye devam ediyor. Bu anlamda banka hesabında duran paraya alternatif olarak da düşünebilirsin. Özellikle kısa vadeli yatırımlar veya acil nakit ihtiyacına karşı bekleyen paranın değer kaybetmeden korunması açısından oldukça avantajlı. En çok kazandıran likit fonlar, mevduata alternatif, esnek ve pratik bir yatırım seçeneği olarak öne çıkıyor.
Günlük likit fon, yatırımcının parasını her gün faiz kazancı ile değerlendiren bir para piyasası fonu. Bu fonlar; gecelik repo, kısa vadeli devlet tahvili ve hazine bonosu gibi likiditesi yüksek, vadesi kısa ürünlerden oluşuyor. Günlük likit fonlarda yatırımcılar, fonu aldıkları andan itibaren her gün kazanç elde etmeye başlıyor. Bu kazançlar günlük olarak yatırımcının fon birim fiyatına yansıtılıyor.
Yani günlük likit fonu bankada duran paranın yerine geçen ve her gün faiz kazandıran bir araç olarak düşünmek mümkün. Likit fon günlük getiri sağladığında, deyim yerindeyse yatırımcının kısa vadeli park etme ihtiyacına çözüm sunuyor. Aniden ortaya çıkabilecek harcamalar için bekleyen birikimleri değerlendirmek adına kullanılıyor.
Likit fon teminatı, yatırımcıların çeşitli finansal işlemlerinde güvence olarak gösterdikleri likit fon varlıklarını ifade ediyor. Örnek vermek gerekirse yatırım hesabı bulunan bireyler, kredi ya da teminat gerektiren işlemlerde sahip oldukları likit fonları teminat olarak kullanabiliyorlar. Bu sayede ellerindeki fonu bozmadan, fonun getirisi devam ederken çeşitli işlemler yapılabiliyor.
Örneğin bir yatırımcı, aracı kurumdan kredi kullanmak ya da kaldıraçlı işlem yapmak isterse sahip olduğu likit fonları teminat olarak göstererek bu işlemleri gerçekleştirebiliyor. Bu uygulama hem fonun likiditesinden yararlanmayı sürdürmeyi hem de finansal esneklik kazanmayı sağlıyor. Banka veya aracı kurumlar, teminat olarak gösterilen fonun piyasa değerine göre belirli bir oranda işlem hacmine izin veriyor. Yani likit fon teminatı, pasif duran yatırımın aktif kullanımı anlamına geliyor.
Otomatik likit fon, banka hesabındaki kullanılmayan nakit bakiyenin gün sonunda otomatik olarak likit fona aktarılması ve böylece paranın değerlendirilmeye başlanmasını sağlayan bir sistem. Bu sistemde müşteri hiçbir işlem yapmadan, hesabındaki belirli eşiğin üzerindeki tutar otomatik olarak fon alımına yönlendiriliyor. Ertesi gün ya da ihtiyaç hâlinde para çekildiğinde ise yine otomatik olarak fon bozuluyor ve nakit hesaba aktarılıyor.
Bu sistem, mevduata kıyasla daha esnek ve günlük kazanç sunan bir alternatif olduğu için popüler hâle geldi. Bankalar, mobil uygulama veya internet şube üzerinden otomatik fon sistemine katılım seçeneği sunuyor. Bu sayede yatırımcı, kullanılmayan parayı sürekli manuel olarak fona yatırmak zorunda kalmadan, birikimini değerlendirmeye devam edebiliyor. Dolayısıyla kısa vadeli tasarruflarını değerlendirmek isteyen bireyler için hem pratik hem de kazançlı bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Likit fonlar, kısa vadeli devlet tahvili, hazine bonosu ve repo gibi düşük riskli yatırım araçlarına yönelerek günlük bazda getiri sağlıyor. Yatırımcı, fonun birim fiyatındaki artış sayesinde kazanç elde ediyor. Fon getirisi her gün birikimli olarak yansıtılıyor, yani yatırımcı parası durduğu yerde sürekli değer kazanıyor. Ayrıca bu fonlar kolayca nakde çevrilebiliyor. Likit fon stopaj oranı %10 olduğu için vergi avantajından faydalanmak da mümkün. Bu fon türünün esnek işlem imkânı, kısa vadeli değerlendirme arayan yatırımcılar için ideal bir kazanç alternatifi sunuyor.
Likit fon getirisi, fonun birim fiyatındaki artışa göre hesaplanıyor. Söz konusu hesaplama çoğunlukla günlük olarak yapılıyor. Çünkü likit fonlar, kısa vadeli ve günlük kazanç sağlayan fonlar. Yatırımcının kazancı, fonun birim fiyatındaki değişime bağlı. Fon getirisi, yatırılan para üzerinden oransal olarak ifade ediliyor ve şu formülle hesaplanıyor:
⦁ Getiri = [(Dönem sonu fon fiyatı / Dönem başı fon fiyatı) - 1] x 100
Likit fon getirisi hesaplamasını daha iyi anlayabilmek adına yukarıda verdiğimiz formülü bir örnek üzerinde uygulamak faydalı olabilir. Bu durumda likit fon hesaplaması şöyle örneklenebilir:
⦁ Yatırımın ilk gününde 1 fon birimi = 1,025 TL
⦁ 10 gün sonra fon birimi = 1,035 TL
⦁ Getiri = [(1,035 / 1,025) - 1] x 100 = %0,97
Yani yatırımcı bu 10 günlük sürede %0,97 getiri elde etmiş. Yatırımı elinde 30 gün tutarak likit fon aylık getirisini hesaplaman da mümkündür.
Bu hesaplamada dikkat edilmesi gereken nokta, fon fiyatlarının net değer üzerinden hesaplandığı ve vergi/komisyon gibi kesintilerin ayrıca değerlendirildiği. Normal şartlarda bankaların likit fon getirileri, ekranda otomatik gösteriliyor.
Ayrıca, N Kolay Robo Danışmanı ile yatırımlarını kolayca yönetebileceğini biliyor muydun? Belirleyeceğin risk profili ve getiri beklentisine uygun olarak yatırımlarını şekillendirebilir, risk profiline uygun dağılım önerilerin ile portföyünü daha verimli kullanabilir bu sayede birikimlerini güvenle değerlendirirsin.
Belirli bir vade sonunda kazanç sunan vadeli mevduatların aksine likit fonlar, günlük getiri sağlıyor. Vadeli mevduatta vade bozulursa faiz kazanmak mümkün değil. Likit fonda ise istenilen an satış yapılıp nakit elde edilebiliyor. Ayrıca mevduatta faiz oranı sabit, likit fonda ise piyasa koşullarına göre değişken kazanç mümkün. Likit fonda %10 stopaj uygulanıyor, mevduatta bu oran vade süresine göre %5 ile %15 arasında değişebiliyor. Yani likit fon, daha esnek ve likit bir yatırım aracı olarak öne çıkıyor.
Burada belirtilen bilgi ve yorumlar finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri esas alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel nitelikte olup, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgiler ile yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
