Bono Yatırımı: Yeni Başlayanlar İçin Adım Adım Kılavuz
Yatırım dünyasına adım atmak isteyenler için bonolar güvenli ve sabit getirili bir yatırım aracı olarak öne çıkar. Fakat yatırım yapmanın en öncelikli kuralı, yatırım araçlarına iyi hâkim olmaktır. Siz de bonoların ne olduğunu, nasıl çalıştığını, türlerini, avantajlarını ve dezavantajlarını, yatırım yapma yöntemlerini ve daha fazlasını bu rehberde A’dan Z’ye öğrenebilirsiniz.
Bono Nedir?
Bonolar, genellikle devletler veya şirketler tarafından çıkarılan ve belirli bir vade sonunda anapara ile birlikte faiz ödemesi taahhüt eden borçlanma araçlarıdır. Yatırımcılar, bonoları satın alarak ihraç eden kuruma bir nevi borç verirler ve bu borcun karşılığında düzenli faiz ödemeleri alırlar.
Bononun Tanımı
Bono, belirli bir süre sonunda geri ödenmek üzere ihraç edilen ve sabit veya değişken faiz oranı ile yatırımcısına getiri sağlayan bir borçlanma senedi biçiminde tanımlanır. Bonolar, kısa vadeli (bir yıldan kısa) borçlanma araçlarıdır.
Bonolar Nasıl Çalışır?
Bonolar, ihraç edildikleri tarihte belirlenen bir nominal değer üzerinden ya da N Kolay Bono’da olduğu gibi iskontolu olarak satılır ve belirli bir vade sonunda bu değer geri ödenir. Bu süre zarfında, yatırımcıya belirli aralıklarla faiz ödemesi yapılabilir. Bonoların faiz oranı, bononun ihraç edildiği tarihte belirlenir ve vade boyunca sabit kalır.
Bono Türleri Nelerdir?
Bonolar, ihraç eden kuruma ve özelliklerine göre farklı türlere ayrılabilir.
Başlıca bono türleri şu şekildedir:
⦁ Devlet Bonoları: Devlet tarafından ihraç edilen ve en güvenli yatırım araçları arasında yer alan bonolardır. Devlet bonoları, genellikle düşük riskli olarak kabul edilir çünkü devletlerin iflas etme olasılığı tahmin edebileceğiniz üzere oldukça düşüktür. Bu bonolar yatırımcılara sabit ve düzenli faiz ödemeleri sunar. Devlet bonoları, kısa vadeli borçlanma araçları olarak bilinir ve genellikle bir yıldan kısa vadeli olarak ihraç edilirler. Ülkemizdeki Hazine Bonoları bu kategoriye girer.
⦁ Şirket Bonoları: Özel sektördeki şirketler tarafından ihraç edilen ve genellikle devlet bonolarına kıyasla daha yüksek getiri sunan bonolardır. Şirket bonolarının getirisinin daha yüksek olması tesadüf değildir çünkü bu bonolar, devlet bonolarına göre daha yüksek risk taşır. Çünkü devletlerin aksine, şirketlerin iflas etme olasılığı daha yüksektir. Doğal olarak da bu riskin karşılığında yatırımcılara daha yüksek faiz ödemeleri sunarlar. Şirket bonoları, şirketlerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır ve yatırımcılara şirketin mali durumu hakkında bilgi sahibi olma zorunluluğu getirir. Şirket bonoları, yatırımcılara şirketin büyüme potansiyelinden faydalanma fırsatı sunar.
⦁ Eurobondlar: Uluslararası piyasalarda yabancı para birimleri üzerinden ihraç edilen bonolardır. Eurobondlar ya da ülkemizde bilinen ismiyle genellikle dolar, euro veya diğer güçlü para birimleri cinsinden ihraç edilir ve uluslararası yatırımcılara hitap eder. Bu bonolar, yatırımcılara döviz cinsinden getiri sağlama imkânı sunar ve döviz kurlarındaki dalgalanmalardan faydalanma fırsatı verir. Eurobondlar hem devletler hem de şirketler tarafından ihraç edilebilir ve genellikle uzun vadeli borçlanma araçları olarak kabul edilir. Eurobondlar’ın bir diğer işlevi de yatırımcılara küresel piyasalarda yatırımlarını çeşitlendirme imkânı sunmasıdır. Bu konuda yayınladığımız “Eurobond Nedir? Yatırımcıların Dikkat Etmesi Gereken Noktalar” içeriğimizde detaylı bilgi bulabilirsiniz.
⦁ Endeksli Bonolar: Faiz ödemeleri belirli bir endekse bağlı olarak değişen bonolardır. Bu bonolar genellikle enflasyon, faiz oranları veya diğer ekonomik göstergelere endekslenir. Endeksli bonolar, yatırımcılara enflasyon riskine karşı koruma sağlar ve reel getiri elde etme olanağı tanır. Bu bonolar ekonomik dalgalanmalara karşı daha esnek bir yatırım aracı olarak kabul edilir.
⦁ Değişken Faizli Bonolar: Faiz oranları belirli aralıklarla yeniden belirlenen bonolardır. Değişken faizli bonolar piyasa faiz oranlarındaki değişikliklere duyarlıdır ve yatırımcılara faiz oranlarındaki dalgalanmalardan faydalanma fırsatı sunar. Bu bonolar, sabit faizli bonolara göre daha yüksek getiri potansiyeline sahip olabilir ancak aynı zamanda daha yüksek risk anlamına gelir.
Bono Türlerinin Avantajları Nelerdir?
Bonoların yatırımcılara sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:
⦁ Düşük Risk: Özellikle devlet bonoları, düşük riskli yatırım araçları olarak kabul edilir. Bu bonolar, yatırımcıların anaparalarını koruma altına alırken, sabit bir getiri sağlar. Devlet bonoları ekonomik belirsizlik dönemlerinde bile güvenli liman olarak tercih edilir.
⦁ Sabit Getiri: Bonolar, vade boyunca sabit faiz ödemesi sağlar, bu da yatırımcıya düzenli gelir akışı sunar. Sabit faiz ödemeleri, yatırımcıların gelecekteki gelirlerini öngörebilmelerine ve finansal planlama yapabilmelerine olanak tanır. Bu özellik, özellikle emeklilik döneminde düzenli gelir arayışında olan yatırımcılar için caziptir.
⦁ Likidite: Bonolar, genellikle ikincil piyasalarda kolayca alınıp satılabilir. Bu da yatırımcıların ihtiyaç duymaları hâlinde bonolarını kolayca nakde çevirebilmelerini sağlar. Likidite, yatırımcıların acil nakit ihtiyaçlarını karşılamalarına ve portföylerini hızlı bir şekilde yeniden düzenlemelerine olanak tanır.
⦁ Çeşitlendirme: Bonolar, yatırım portföylerinde çeşitlendirme olanağı da tanır. Farklı türde bonolara yatırım yapan yatırımcılar, risklerini dağıtabilir ve portföylerinin genel risk seviyesini düşürebilirler. Bonolar, hisse senetleri gibi daha riskli yatırım araçlarıyla birlikte kullanıldığında, portföyün volatilitesini azaltabilir ve daha dengeli bir getiri sağlayabilir.