Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Kısaca BES olarak isimlendirilen Bireysel Emeklilik Sistemi emeklilik şirketlerinin  sunduğu avantajlı bir hizmet. Bu tasarruf ve yatırım fonu sistemi, bireylerin çalışma hayatları boyunca birikim yapmalarını teşvik ederken emeklilik dönemlerinde ek gelir elde etmelerini sağlıyor. Kamu sosyal güvenlik sistemine ek olarak oluşturulan BES emeklilik, çalışan çalışmayan herkese hitap ediyor.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)'in Avantajları Nelerdir?

BES, düzenli birikim yapmayı kolaylaştıran ve uzun vadeli finansal planlama için önemli faydalar sunan bir sistem. Bu uygulamanın öne çıkan avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yatırılan katkı paylarında devlet destek sağlıyor. Bu sayede kendi yatırdığın miktara ek olarak devletten de destek alabilirsin. Bu özellik katkı birikimleri artırmak için güçlü bir teşvik oluşturuyor.


• BES’in bir diğer avantajı, fon yönetiminde sunduğu esneklik ve profesyonel destek imkânı. Bireysel emeklilik sisteminde birikimlerini faiz, altın ya da döviz fonlarının yanı sıra borsa gibi çeşitli yatırım araçlarından oluşan bir portföyde değerlendirebilirsin. Bu çeşitlilik sayesinde risk ve getiri beklentilerine göre kişiselleştirilmiş bir strateji oluşturabilirsin. Üstelik BES sadece yatırım yaptırılan şirketin sunduğu fonlarla sınırlı kalmıyor. Daha yüksek getiri potansiyeli gördüğün başka şirketlerin fonlarını da portföyüne ekleyebilir, böylece yatırım seçeneklerini genişletebilirsin.


• Fon yönetiminde sağlanan esneklik son derece geniş. Türkiye bireysel emeklilik fonlarını yılda 12 kez ücretsiz olarak değiştirebilirsin. Ayrıca fon yapısını çeşitlendirme, fon yönetimi veya başka bir şirkete geçiş gibi işlemlerde herhangi bir ücret ödemene de gerek yok. Bu sayede maliyet avantajı sağlayarak birikimlerini daha verimli bir şekilde değerlendirebilirsin.


• Bireysel Emeklilik Sistemi ödeme planlarında da büyük bir esneklik sunuyor. Bütçene göre prim ödemelerini artırabilir, azaltabilir ya da geçici bir süre için dondurabilirsin. Bu sayede ekonomik dalgalanmalara karşı finansal planlarını sürdürmen kolaylaşıyor.


• Bireysel emeklilik birikimlerini bankalar tarafından sunulan tüketici kredileri için teminat olarak kullanabilirsin. Birikimlerinin bir kısmını veya tamamını teminat göstererek ihtiyaç duyduğunda finansmana erişebilirsin. Bu sayede BES teminatlı kredi yalnızca bir emeklilik sistemi olmaktan çıkıp acil durumlarda likidite sağlama aracı olarak da kullanılabiliyor.


• Dilediğinde bireysel emeklilik para çekme işlemi yapabilirsin. Bunun için aracı şirketle iletişime geçerek biriken paranı çekmeyi talep edebilirsin. Bununla beraber ilk 10 yılda para çekilmesi durumunda birikim üzerinden belirli bir miktar kesileceğini unutma.


• BES fon getirilerinin önemli bir avantajı vergiden muaf olması. Bu sayede birikimlerinin net getirisini artırarak daha fazla kazanç elde edebilirsin.


• BES’e katılım, sadece bireylerin kendileri için değil, aynı zamanda sevdikleri için de finansal bir güvence oluşturma imkânı sunuyor. Örneğin 18 yaşından küçük çocuğunun geleceğini düşünerek onun adına BES hesabı açabilirsin. Aynı şekilde başka yakınların için de birikim planı oluşturabilirsin. Bu özellik sayesinde BES sadece bireysel bir yatırım aracı olmaktan çıkarak sevdiklerinin finansal geleceğini destekleyen bir platform hâline geliyor.

Bu özellikleriyle BES toplumun her kesimine hitap eden kapsayıcı bir sistem. Sen de devlet katkısı ve diğer avantajlarla bireysel emeklilik birikimlerinde hızla büyüyen yatırımlar yapabilirsin.

BES'e Nasıl Katılabilirim?

Bireysel Emeklilik Sistemi'ne katılmak son derece basit bir süreç. Öncelikle bir bireysel emeklilik şirketi seçmen gerekiyor. Türkiye'de faaliyet gösteren ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından denetlenen birçok emeklilik şirketi mevcut. Bu şirketlerin internet siteleri ya da müşteri hizmetleri üzerinden başvuru yapabilirsin.

Ayrıca otomatik katılımdan da yararlanman mümkün. Eğer hâlihazırda bir şirkette çalışıyorsan ve 45 yaşın altında isen otomatik katılım sistemi kapsamında işverenin tarafından otomatik olarak BES'e dâhil edilebilirsin. 45 yaşını dolduranlar ise talep ettiğinde otomatik katılım sistemine girebilir. Katılım sırasında yatırım fonları, katkı payı tutarı ve ödeme periyodu gibi detayları belirleyebilirsin. Bireysel emeklilik sorgulama ile de katılımının durumunu inceleyebilirsin.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Katkı Payı Ne Kadardır?

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde katkı payı, ödediğin prim miktarına ve devlet katkısına bağlı olarak belirleniyor. Bütçene uygun olarak istediğin miktarda katkı payı ödeyebilirsin. Bireysel emeklilik devlet katkısı ise ödediğin primin %30’u. Örneğin aylık 1.000 TL yatırdığında devlet 300 TL ek katkı sunuyor. Ancak devlet katkısının üst sınırının aylık brüt asgari ücretin %30’unu aşamayacağını bilmek önemli. Yine de bu katkı, oldukça cazip bir destek sunarak birikimlerinin büyümesine yardımcı oluyor.

BES Yatırım Seçenekleri ve Fonları Nelerdir?

Bireysel emeklilik hesaplaması yaparken amaçlarına uygun fonları tercih etmelisin. Hisse senedi, tahvil-bono, katılım, altın ve döviz fonları başta olmak üzere farklı risk ve getiri profillerine sahip araçlarla finansal hedeflerine uygun portföy oluşturabilirsin. Başlıca bireysel emeklilik fonları detaylı olarak şu şekilde sıralanabilir:

• Hisse Senedi Fonları: Bu fonlar uzun vadeli yüksek getiri hedefleyen yatırım araçları arasında yer alıyor. Hisse senedi fonlarını tercih ederek borsada işlem gören şirketlerin hisse senetlerine yatırım yaparak portföy oluşturabilirsin. Piyasa koşullarının yanı sıra ekonomik değişimlere bağlı olarak değer artışı ya da azalışı gösterebilen bu fonların yüksek risk barındırdığını unutmamalısın.


• Tahvil ve Bono Fonları: BES’te düşük riskli yatırım seçenekleri arasında yer alan bu fonlar, sabit getiri sunan menkul kıymetlere yapılan yatırımları oluşturuyor. Düzenli faiz getirisi arayan yatırımcılar için ideal olan tahvil ve bono fonları, diğer yatırım araçlarına göre daha istikrarlı ve tahmin edilebilir bir kazanç sağlıyor.


• Katılım Fonları: Bireysel emeklilikte faizsiz getiri hedefleyenler için tasarlanmış bir yatırım seçeneği olan katılım fonları, faizsiz finans ilkelerine uygun şekilde işliyor. e-Devlet bireysel emeklilik kapsamında bu fonları tercih ederek faiz barındırmayan finansal araçlara yönelebilirsin. Katılım fonlarında genellikle kira sertifikaları, katılım bankacılığı ürünleri ve helal sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerine yatırım yaparak portföy oluşturuluyor.


• Karma Fonlar: Karma fonlar, farklı yatırım araçlarını birleştirerek çeşitlendirilmiş bir portföy sunuyor. Hisse senetleri, tahviller, bonolar, değerli madenler ve para piyasası araçları varlıklarına yatırım yaparak risk ve getiriyi dengeleyebilirsin.


• Kıymetli Maden Fonları: Kıymetli Maden Fonları, bireysel emeklilik yatırımlarında risk ve kazanç dengesini sağlamak amacıyla tercih edilebilecek önemli bir seçenek. Bu fonda bireysel emeklilik portföyünün minimum %80’i, altın ve diğer değerli madenler ile bunların dayanak olduğu para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılıyor. Bu fonu tercih ederek hem değerli madenlerin potansiyel getirilerinden faydalanabilir hem de portföyünü ekonomik belirsizliklere karşı çeşitlendirebilirsin.


• Para Piyasası Fonları: Bu fonda portföyün tamamı vadesi 184 günü aşmayan, yüksek likiditeye sahip para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılıyor. Portföyünün ağırlıklı ortalama vadesi, günlük hesaplamalarla en fazla 60 gün olacak şekilde yönetiliyor.

Bu fonlar arasından beklentilerine uygun olanı seçerek hemen yatırım yapmaya başlayabilirsin!

Burada belirtilen bilgi ve yorumlar finansal bilgiler, birikim ve tasarruf önerileri, genel yorum ve tavsiyelerden oluşmakta olup yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri esas alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel nitelikte olup, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgiler ile yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.